Starten met
leidinggeven:
5 inzichten die je vooruithelpen

Zo sta je sterker als beginnend leidinggevende

1. Van oplossen naar faciliteren

Ben je gewend om als specialist zelf problemen op te lossen? Laat die reflex los. Als beginnend leider gaat het niet meer om zelf de beste antwoorden geven, maar om het faciliteren van anderen.

Maak dus ruimte voor je team. Stel vragen in plaats van oplossingen aan te dragen. Moedig collega’s aan om zelf met ideeën te komen. Geef het goede voorbeeld in samenwerken, maar durf taken ook bewust te delegeren. Schep duidelijke verwachtingen en geef vertrouwen: laat zien dat je achter je mensen staat, ook in lastige situaties.

Zorg daarnaast dat je het grotere plaatje blijft overzien. Bespreek teamdoelen regelmatig en check bij iedereen hoe het gaat. Heb aandacht voor de onderlinge samenwerking én voor wat je team van jou nodig heeft. Zo groei je zelf door van specialist naar leider en haal je het maximale uit je team.

2. De kracht van zelfinzicht

Goed leiderschap begint bij jezelf. Je hoeft niet alles direct te weten of de perfecte manager te zijn, zelfkennis is belangrijker dan kennis of ervaring alleen. Voor zowel senior professionals als nieuwe leiders geldt: inzicht in je eigen gedrag, drijfveren en valkuilen vormt het fundament van effectief leiderschap. Dit noemen we persoonlijk leiderschap. Het vraagt vooral inzicht in wie jij bent. Je eigen gedrag, drijfveren, sterke en zwakke punten, en hoe je daar de regie over krijgt. Jij bent het belangrijkste instrument dat je hebt.

Achterhaal wat jou drijft. Een drijfverentest kan je daarbij helpen. Ben jij een ‘doener’ die energie krijgt van actie en resultaten? Een ‘denker’ die eerst analyseert? Of een ‘voeler’ die de sfeer in het team feilloos aanvoelt? En hoe zit dat met je teamleden? Deze verschillen zijn niet goed of fout, maar bepalen wel jouw manier van leidinggeven. Je weet waar kansen en risico’s liggen en kan je team beter ondersteunen.

3. Kies voor bewust gedrag

Als kersverse manager word je overspoeld met taken: functioneringsgesprekken, knopen doorhakken, budgetten bewaken en bemiddelen in conflicten. De verleiding is groot om terug te vallen op stijlen die je hebt gezien bij je eigen vroegere managers. Maar wat voor hen werkte, werkt niet automatisch voor jou. Succesvol de regie pakken als leider betekent bewust kiezen hoe je invloed uitoefent.

Een hulpmiddel daarbij is het Invloedmodel®. Dat biedt een praktisch kader om je gedrag af te stemmen op je doel en de situatie. Het leert je dat invloed niet gaat over de baas spelen, maar over strategisch schakelen tussen verschillende gedragsstijlen. Soms is een luisterend oor het effectiefst. Op andere momenten is een duidelijke, confronterende aanpak nodig om je doel te bereiken. Wat doe jij bijvoorbeeld als een teamlid steeds deadlines mist?

4. Een leiderschapsstijl is geen one-size-fits-all

Geen enkel team is hetzelfde. Je werkt met unieke mensen, met ieder hun eigen voorkeuren en behoeften. Eén leiderschapsstijl voor iedereen werkt daarom niet. De kunst: kies je leiderschapsstijl op basis van de persoon en situatie. Dat het situationeel leiderschap.

Zo vind je de balans tussen sturen en loslaten. Een ervaren professional heeft meestal geen behoefte aan uitgebreide instructies, maar aan autonomie en erkenning. Een junior medewerker floreert juist bij duidelijke kaders en begeleiding.

Daarvoor heb je flexibiliteit nodig. En het vermogen om goed te kijken naar wat jouw mensen nodig hebben. Zelfs als dat betekent dat je jouw natuurlijke stijl soms moet aanpassen. Ben je gewend om veel vrijheid te geven, dan moet je misschien vaker bijsturen. En omgekeerd.

5. Fouten zijn geen missers, maar lessen

Een grote valkuil voor een startende leider is de overtuiging dat je onmiddellijk een alwetende, perfecte manager moet zijn. Goed leiderschap is echter geen eindbestemming, maar een continu ontwikkelproces.

Je zult fouten maken. Misschien voer je een gesprek onhandig, maak je een inschattingsfout of denk je achteraf: “dat had ik anders moeten aanpakken.” Dit is een noodzakelijk onderdeel van je groei en ontwikkeling als leider.

Omarm een growth mindset, zoals beschreven door psycholoog Carol Dweck. Effectieve leiders geloven dat je vaardigheden en intelligentie kan ontwikkelen. Ze zien uitdagingen als leermomenten, vragen actief om feedback en durven te experimenteren met een nieuwe aanpak. Elke fout geeft je waardevolle informatie. En vergeet niet: wees scherp op je ontwikkeling, maar ook mild voor jezelf. Je hoeft het niet allemaal meteen te kunnen.

Neem de regie over je eigen ontwikkeling

Starten met leidinggeven is een avontuur. Je krijgt nieuwe verantwoordelijkheden en te maken met nieuwe verwachtingen. Geef jezelf de tijd: leiderschap is een vaardigheid die je ontwikkelt door te doen, reflecteren en telkens bij te leren.

Ben jij net gestart als leidinggevende? In onze training Ontwikkel je Leiderschap krijg je scherp zicht op jouw kwaliteiten, gedrag en effect op anderen. Je leert bewuster sturen, duidelijker communiceren en beter afstemmen op je teamleden.