Wat betekent assertief zijn?
Assertiviteit betekent: voor jezelf opkomen in je relaties met anderen. Je bewaakt je eigen grenzen door duidelijk, maar tactvol te zeggen wat je wel en niet wilt. Assertief zijn, gaat om je eigen belangen bewaken en daarvoor op komen.
Soms zijn we bang dat door assertief te zijn, er een conflict ontstaat met de ander. En dus laten we het maar gaan. Maar assertief zijn, betekent niet dat je onaardig bent. Het gaat om duidelijk zijn op een tactvolle manier.
Zo schep je duidelijke verwachtingen en weten anderen precies wat je wil of wat je van hen verwacht. Tegelijkertijd blijf je de ander respecteren, met als resultaat dat je beiden een goed gevoel overhoudt aan het gesprek. Een essentiële vaardigheid om onder de knie te hebben voor een goede samenwerking!
Tips om assertief te communiceren
De een gaat het makkelijker af dan de ander, maar één ding is zeker: assertief communiceren kun je trainen. Wil je deze skill verder ontwikkelen, dan geven we je alvast een paar tips die je kunnen helpen bij het oefenen.
Tip #1: Weet wat je wil en niet wil
Assertief communiceren begint met weten wat je wil, maar ook wat je niet wil. Alleen zo kun jij aan de ander duidelijk maken hoe je bijvoorbeeld wil samenwerken of praten met elkaar. Verwoord dit duidelijk en op een korte en bondige manier. Wees niet bang om zelf die ruimte in te nemen en uit te spreken wat je wil of verwacht!
Soms kan het ook fijn zijn als je werkafspraken maakt over hoe je met elkaar samenwerkt. Spreek bijvoorbeeld af wanneer je een reactie wil op een e-mail of rapport. Hierdoor heb je altijd een basis om op terug te vallen wanneer iemand zich niet aan de afspraken houdt. Neem ook gerust het voortouw om deze werkafspraken te maken. Vind je dat nog te spannend? Dan kun je aangeven dat je behoefte hebt aan meer duidelijkheid over werkafspraken. Peil bij anderen hoe zij daar in staan en open het gesprek.
Tip #2: Bereid je reactie voor
Heb je wel eens meegemaakt dat iemand je feedback gaf, maar dat je geen idee had wat diegene nu precies bedoelde of wilde van je? Vaak denken mensen dat ze duidelijk zijn en toch heeft de ander geen flauw idee van wat ze nu precies gezegd hebben. Daarom adviseren wij om eerst voor jezelf op te schrijven wat je wil. Zo zorg je ervoor dat je dat ook daadwerkelijk benoemt wanneer je je uitspreekt.
Bereid je reactie voor door te bedenken welke woorden je gaat gebruiken en hoe je het gaat zeggen. In de praktijk wil het namelijk wel eens voorkomen dat we toch andere woorden gebruiken, of onze boodschap verzachten omdat we bang zijn de ander voor het hoofd te stoten. Door op te schrijven wat je wil gaan zeggen en met welke woorden, minimaliseer je de kans dat je boodschap onduidelijk is voor de ander.
#Tip 3: Blijf rustig
In sommige gevallen wil je reageren vanuit emotie, doordat je bijvoorbeeld gefrustreerd of geïrriteerd bent. Toch is het belangrijk om op dat moment rustig te blijven en je boodschap kalm over te brengen. Emoties vertroebelen namelijk de boodschap, waardoor de kans groot is dat de ander in gaat op jouw emotie.
Wil je voorkomen dat iemand je boodschap mist, maar vind je het lastig om kalm te blijven op dat moment? Geef dan aan dat je even de tijd neemt om er over na te denken en dat je er later op terugkomt. Ook dat is assertief communiceren!
#Tip 4: Onderzoek waarom je het spannend vindt
Bij assertief zijn, horen we vaak de associatie met onaardig zijn. En wie wil er nu onaardig zijn, of onaardig worden gevonden? Toch heeft assertief zijn niets te maken met onaardig zijn. Vind je het spannend om aan te geven wat je wel of niet wil? Dan kan het waardevol zijn om wat zelfonderzoek te doen.
Hoe praat je tegen jezelf? Heb je bijvoorbeeld gedachten als ‘Wie ben ik nou om iets te vinden/zeggen?’ of ‘Ach, het is allemaal niet zo erg, laat maar gaan’? Wat je tegen jezelf zegt, heeft te maken met de drempel die je zelf ervaart om assertief te zijn. Het is dus heel zinvol om erachter te komen welke overtuigingen – en vooral belemmerende overtuigingen – daar aan ten grondslag liggen.
Durf je bijvoorbeeld geen nee te zeggen, omdat je bang bent dat je collega’s je niet meer aardig vinden, en daardoor zwak? Door wat tijd te besteden aan zelfreflectie kun je je bewust worden van deze ‘self talk’ en dit kan je helpen om assertief communiceren minder spannend te vinden.
Ga je op zelfonderzoek uit, dan is het belangrijk om aandacht te geven aan dat wat er in je hoofd afspeelt versus de realiteit. Ben je erachter welke overtuiging achter jouw gedachten zit? Probeer deze dan te toetsen en kijk of die overtuiging wel klopt: vindt iemand je daadwerkelijk minder aardig wanneer je nee zegt? Zo maak je de overtuigingen minder krachtig en word je milder in je ‘self talk
Wat als je niet assertief bent?
Wil je écht een stap zetten in assertiever worden? Ontwikkel je skills dan in onze training De kunst van het nee zeggen, of lees er meer over in het e-book Ik zeg toch nee!