Verhitte discussies: de 4 meest gemaakte fouten
‘Jij bent écht zo’n klimaatdrammer. `Ja, maar jij doet alsof er niets aan de hand is!’ Polarisatie leidt voor 1,4 miljoen Nederlanders tot minder of zelfs helemaal geen contact met familie of vrienden. Met hun nieuwe campagne ‘Verlies elkaar niet als polarisatie dichtbij komt’ vraagt SIRE bewustwording. Herken jij deze discussies? Dan kun je deze 4 dingen beter niet doen.
#1 In vechtmodus schieten
Bij een discussie over klimaatverandering, immigratie of corona/vaccinatie kan dit gebeuren: jullie zijn alleen maar bezig om jullie eigen mening of idee te verdedigen. Dan zitten jullie al in de vechtmodus. De signalen zijn:
- Jullie herhalen beiden argumenten
- Je hoort jezelf ‘ja, maar…’ zeggen
- Je gaat in discussie over feiten
Het resultaat is een winnaar en een verliezer. Maar bij dit soort gesprekken is eigenlijk iedereen een verliezer. Jij behaalt misschien je doel, maar de relatie met de ander lijdt eronder. Of je verliest dubbel, omdat je je doel niet hebt bereikt én nu een hekel hebt aan de ander.
Schiet je in de vechtmodus, neem dan even afstand: ‘Oh, ik merk dat ik alleen maar argumenten aan het geven ben. Dat is niet echt bevorderlijk voor dit gesprek. Kan je uitleggen wat je met (…) bedoelde?’
#2 Vasthouden aan je eigen script
Het is heel natuurlijk om je goed voor te bereiden op een gesprek. Maar dat script is een grote valkuil. Het gesprek loopt nooit zoals je dat in gedachten had, want je kan niet voorspellen hoe je gesprekspartner gaat reageren. Het script belemmert je om actief te luisteren naar de ander en zorgt ervoor dat je geen effectief gesprek voert.
Bijvoorbeeld: je hebt drie supergoede argumenten om jouw standpunt te verdedigen. Al na het eerste argument werpt de ander allerlei bezwaren op. In plaats van die bezwaren onderzoeken en naar luisteren, ga jij verder naar argument twee en drie.
Houd je vast aan je eigen script, richt je aandacht dan op luisteren en de ander proberen te begrijpen: ‘Ik vind A, maar jij vindt B. Hoe komt dat?’
#3 Aannames doen over de bedoelingen van de ander
Optimisten nemen vaak aan dat elk meningsverschil een misverstand is tussen twee mensen met goede bedoelingen. Pessimisten hebben het gevoel dat meningsverschillen eigenlijk (persoonlijke) aanvallen zijn. Als de gemoederen oplopen, ontstaan er aannames over de ander: ‘hij denkt vast dit…’, ‘zij gelooft dus dat…’, ‘hij doet dan vast dit’. Maar laten we eerlijk zijn: je hebt eigenlijk geen idee wat anderen denken, geloven of doen.
Merk je dat je aannames doet, probeer ze dan te verifiëren: ‘Ik heb het idee dat je mij maar naïef vindt vanwege mijn vertrouwen in nieuwsbron X, klopt dat?’
#4 Je band met de ander uit het oog verliezen
De kunst is om tijdens een verhit gesprek altijd je doel voor ogen te houden. Wat is je grootste prioriteit?
- Wil je de discussie winnen en de ander koste wat het kost overtuigen van je gelijk?
- Of wil je iemand graag als vriend, collega of familielid behouden?
Bij polariserende onderwerpen is het lastig om de ander te overtuigen met feiten. Ook al zul je daartoe wel geneigd zijn omdat je in de vechtmodus zit. En zo kan het gebeuren dat een bepaald onderwerp tussen jou en iemand komt te staan waarvan je houdt.
Vergeet niet dat ‘winnen’ geen realistische en ook geen positieve uitkomst is. De tegenpartij zal waarschijnlijk niet snel accepteren dat hij of zij aan de ‘verliezende’ hand is.
Merk je dat je de relatie vergeet, benoem dat dan: ‘Ik vind het heel lastig dat we zo ver uit elkaar staan op dit onderwerp. Maar je blijft mijn zus! Ik wil je echt niet kwijtraken.’