Boekentip: Atomic Habits
Weet jij nog niet welk boek je gaat lezen deze zomer? In deze blog serie delen trainers hun favoriete boekentips met je. Deze keer vertelt trainer Rik over zijn ervaring met Atomic Habits van James Clear.

Hey Rik! Hoe gaat ie ermee?
Het gaat uitstekend! Momenteel zorgen de vroege zon, zomerse activiteiten zoals het EK en veel buiten zijn bij mij voor veel plezier. Daarnaast blijft het trainen altijd een feest en nu word ik ook nog eens voor een blog benaderd!
Tof, en lekker aan het lezen! Leuk. En je hebt het boek Atomic Habits dus gelezen van James Clear. Vertel, wanneer en waarom heb je het gelezen?
Ik heb dit gelezen in begin 2023. Ik heb psychologie gestudeerd (net als Myrthe), en daarin veel geleerd over veranderingen van gewoontes. Want als gewoontes en gedrag veranderen, veranderen mensen. Daar gaat dit boek over. En ik wilde ook wat eigen gewoontes en gedrag veranderen, ik wilde niet alleen ‘academisch’ leren, maar ook zelf experimenteren.
Dus zowel laborant als proefkonijn zijn? Wat wilde je dan veranderen?
Precies. Ik maak veel plannen, maar voer ze niet altijd uit. Ik wilde meer sporten, meer lezen, meer dingen doen voor m’n ontspanning, zoals ademwerk. Daar kwam weinig van terecht, dus ik greep dit boek aan om daarmee aan de slag te gaan.
Er zijn honderden boeken over gedragsverandering, waarom dan deze?
Daar heb ik ook mee gepuzzeld. De auteur, James Clear, brengt een vogelvlucht aan modellen in dit boek heel logisch en versimpeld over. Ik las in recensies dat de behandeling van die modellen, gecombineerd met effectieve instructies dit tot een heel goed boek maken. Dus toen snel gekocht!
Begrijpelijk. Wat heeft het boek je geleerd en doen inzien?
Nou vooral dat er hele handige stapjes zijn om je gewoontes te sturen. Bijvoorbeeld mijn eigen gewoonte om meer te gaan lezen. Clear heeft vier principes voor nieuw gedrag. Maak het:
- Helder. ‘Ik wil een boek lezen’ is een helder gedragsdoel.
- Verleidelijk. Zorg dat het aantrekkelijk wordt om te lezen. Ik heb bijvoorbeeld mijn leesplek aangepast en fijner gemaakt. Maak wat je wilt doen zichtbaar. Dus leg een boek bijvoorbeeld bij je eettafel of bed, ergens waar je dagelijks komt.
- Simpel. Zorg dat je doel goed haalbaar is. Dus vijf pagina’s lezen per dag is al goed!
En tot slot: - Plezierig. Dus ga iets lezen wat je leuk vindt!
Het gaat uiteindelijk om het trainen van je brein dat je iets anders met succes kunt doen. Door zo je gedrag te veranderen, verander je terwijl je het leuk vindt en je doelen haalt. Daardoor wil je brein er meer van. Doe je iets twee minuten per dag, dan heb je het in een maand toch al twee uur gedaan en merk je dat je het makkelijk uitbreidt naar 5,10, of 20 minuten per dag. Zo hou je het lang vol met een ‘klein’ doel.
Is dat het ‘atomische’ van Atomic Habits?
Ja, precies!
Dit klinkt inderdaad wel verleidelijk. Je voedt je brein dus met de beloning dat het telkens lukt?
Ja, in principe wel. Al is het ook belangrijk jezelf niet te zien als een robot. Een keertje skippen mag, maar twee keer achter elkaar skippen niet. Dan wordt het een nieuw patroon. Gedrag áfleren behandelt Clear ook. Dan zijn de principes precies andersom. Maak een slechte gewoonte, vooral onaantrekkelijk, ingewikkeld, onplezierig en moeilijk om te krijgen. Simpel, maar ik haal bijvoorbeeld geen snoep meer in huis!
Zeer herkenbaar! Hey, en naast meer lezen, ben je nog meer dingen anders gaan doen?
Jazeker, bijvoorbeeld met boksen. Ik ben dat echt iedere dag een beetje gaan doen. Het is zo’n veelzijdige sport dat veel onderdelen, zoals visualiseren, schaduwboksen, hardlopen, allemaal bijdragen aan de gewoonte van het boksen. Voordat ik het wist, was ik elke dag een half uur aan het ‘trainen’ en dus bezig met mijn Atomic Habit. Ik ben van mezelf niet zo consistent, dus dit helpt me daarmee.
Wat ook enorm helpt, is om wát je dóet, onderdeel te laten zijn van wie je bént en jouw belangrijkste waarden. Ik koppel boksen aan de waarde ‘gezondheid’. Op momenten dat ik weinig motivatie heb om iets te doen voor boksen, vraag ik me of ik het dan wél wil doen voor ‘gezond zijn’. Nou, daar kom ik wel voor in beweging! Het helpt ook voor m’n continuïteit. Ik train niet voor die ene bokswedstrijd of ik lees niet voor dat ene boek. Ik wil lekker lang bezig blijven met gezond zijn en veel te weten komen en voor nu doe ik dat middels boksen en boeken lezen.
Dus je werkt vanuit een waarde in plaats van alleen een bepaald doel halen?
Juist! Dit maakte het verschil ook met mijn eerdere pogingen om gedrag te veranderen.
Mm, dat volg ik wel. Ik voel ook wel een drang om meer te moeten doen, beter te doen. Ik krijg er ook een beetje een ontevreden en dwingend gevoel van.
Ja, dat snap ik wel, het klinkt alsof alles maakbaar is. Belangrijk om dit te melden, maar niemand móet lezen of sporten, hè? Ik wilde dat graag, maar kon geen ritme vinden. Daarom paste het boek voor mij. Je moet iets willen veranderen en dat leer je op een leuke, plezierige manier te doen, in lijn met je waarden. Als je voelt dat het niet (meer) helpt of dat je behoefte verandert, prima, volg dat!
Dus de intentie om iets te willen veranderen moet uit jezelf komen.
Ja zeker! Het boek is echt voor iedereen die wel eens vaker iets anders zou willen doen, mag zo groot en klein zijn als je zelf wilt. Ik zie dat ook bij onze trainingen. Deelnemers komen met de intentie om hun gedrag te veranderen. Het helpt ook om deze principes toe te passen op je invloedgedrag.
We naderen het einde van de blog. Wil je lezers nog iets mee geven?
Ik weet dat dit heel maakbaar klinkt, maar begin gewoon met 2 minuten iets nieuws doen. Gouden tip, verbind een nieuwe aan een huidige gewoonte. Ik ben begonnen met meer lezen bij m’n ontbijt. Ik merkte dat ik veel op m’n telefoon zat bij m’n ontbijt en heb dat vervangen door een paar pagina’s lezen. Direct aan het begin van de dag al iets nieuws gedaan hebben zorgt voor een positieve nieuwe flow door je dag.
Dat is die beloning voor je brein die je noemde inderdaad. Overigens, waar flow jij heen op vakantie eigenlijk?
Ik ben eerst nog lekker veel aan het trainen, daarna surfen in Frankrijk of Portugal in september of oktober. Zin in!